Dag 17: Przwalskipaardenpark!

Vrijdag 22 april: krakend van het harde bed wakker geworden en naar beneden voor het ontbijt. Twee harde halve boterhammetjes met een gebakken ei is wel lekker maar een beetje weinig? Even later komt het hoofdgerecht: een enorme kom met een halve liter stevige bouillon met bloem. Pfoei daar kan een schaapsherder wel een halve dag mee door! We brengen onze spullen naar de auto en rijden een klein stukje naar het begin van de site van de oude stad. Op elke hiek van de stad stond een grote stenen schildpad; een ervan is teruggevonden en daar kan je dus zo heenrijden. We zien het beeld uit een stuk steen en hoe gedetailleerd dit in de 12e eeuw bewerkt is, echt heel knap en bijzonder dat het zolang bewaard is gebleven. Ook hier verbaas ik me weer hoe onbeschermd zo'n schat uit een ver verleden hier in de buitenlucht staat, zijn kop zwart van het water en de melk. We gaan weer onderweg naar het Oosten en stoppen af en toe voor overstekende koeien of schapen. De geiten en schapen worden samen gehoed, dat komt omdat de schapen een hele dikke vacht hebben die hen goed tegen de strenge vorst beschermt. Geiten hebben dat niet en voor hen is het dan ook veel lastiger. Vroeger wilden ze ook geen geiten houden; ze vinden het niet lekker en geiten eten alle jonge plantjes op. Maar nu zijn ze erg waardevol door de lange zachte haren die ze tot Cashmere verwerken. Ze laten ze daarom met de schapen (die ze wel graag lusten) optrekken, zodat de geiten in de winter niet doodvriezen. We komen weer langs de zandduin en stoppen bij een groep paarden met twee veulentjes. 
Om half een gaan we lunchen in een wegrestaurant in een klein dorp. Als we net binnen zijn komt er een gezin binnen, waarvan de man traditioneel gekleed is en de kindjes in schooluniform. Er is een grote tafel gedekt met grote taarten en fruit. We begrijpen van onze gids dat elk kind een feest krijgt als hij of zij het alfabet geleerd heeft. We horen ook dat schooltijden hier van half 9 tot half 1 zijn. Dat is nog eens relaxt!
We rijden na onze lunch, die bestaat uit een grote berg lekkere mie, weer verder door. In totaal leggen we vandaag zo'n 300 km af. Uiteindelijk buigen we van de snelweg af en hobbelen we een kilometer of 10 off the road tot we bij het Hustai National Park aankomen. We rijden meteen door om de beroemde Przwalskipaarden te spotten. In het park zien we grote marmotten en kleine marters, hele grote vogels: gieren en een adelaar en uiteindelijk een stuk of 6 Przwalskipaarden in de verte! We stoppen en lopen met onze gids erheen. We naderen ze tot op zo'n 50 meter, echt indrukwekkend! Het zijn de eigenlijke oerpaarden en heben een chromosoom meer dan de paarden die wij kennen. In 1960 waren ze in het wild uitgestorven maar in 1990 zijn onder meer Nederlanders met een programma gestart om de paarden die nog in dierentuinen leefden, terug hier in de natuur te laten keren. Uiteindelijk zijn er een stuk of 80 teruggeplaatst en leven hier nu zo'n 130 Przwalskipaarden in het wild. Op de terugweg zien we in de verte nog een roedel wilde herten. Wat een geweldig stuk natuur!
We hobbelen terug naar het kamp en krijgen een gertent. Deze is een stuk groter dan die we in Terelj national park hadden, en het heeft zelfs een kingsize bed! We zetten onze spullen in de ger en gaan buiten met de chauffeur mee naar een kudde schapen die zojuist voorbij komt. Een jongen op een paard met een lange stok is de herder van deze kudde. Het zijn er echt honderden! 
We lopen weer naar het kamp en checken het toiletgebouw; het is hier echt een heel stuk luxer dan bij het vorige kamp! We drinken een biertje op de krukjes die we voor onze ger zetten. Heerlijk in het zonnetje! Ik schrijf weer wat aan onze blog en ineens "krak" zit er een barst in mijn tekefoonscherm! Waarschijnlijk te warm en droog? Nou ja danis het maar een speciaal souvenir.. We bezoeken de tentoonstelling over dit park in de grote ger naast ons. Het zijn vooral een paar Nederlanders geweest die eind jaren '80 begin jaren '90 er samen met de Mongolen voor gezorgd hebben dat deze oerpaarden weer in het wild werden uitgezet. En hier leven ook grijze wolven en lynxen! Aan de andere kant van het park (dus nog een paar uur off the road gehobbel) is een bijzondere vindplaats van stenen beelden uit de 1e eeuw na Christus, waarvan we in het museum een replica hebben gezien. In de bergen is daar ook de beroemde "Deer Stone". Een rots die in de prehistorie is beschilderd met 5 herten met krullende geweien. Het hert is al sinds de oudheid een heilig dier, waarom weet men niet meer maar het vlees zal men hier bijvoorbeeld nooit eten. 
We zien ook de verschillende universiteiten die hier onderzoek doen, waaronder Wageningen en Utrecht. En er is een fotocollage van de beroemdheden die hier ook geweest zijn: Ban Ki Moon, Julia Roberts en onze eigen Willem & Maxima! 
Wat mooi is aan het project, zo zien we ook voor het avondeten in een documentaire over het park, is dat ze de bestaande bevolking helpen om hun bestaan anders op te bouwen nu ze in een beschermd park wonen. Ze leerden vilt te bewerken en ook kaas te maken volgens Hollandse receptuur! 
We drinken een biertje voor het eten en vragen naar de paardenmelkwodka "airag". Die is er pas in de zomer en het najaar, de merries zogen nu nog hun veulens. Daar zullen we dus echt voor moeten terugkomen. De chauffeur laat foto's op zijn telefoon zien van zijn kinderen: een zoo tje van 5 en een dochtertje van 2 jaar. Ook heeft hij foto's van zijn diensttijd, hij was een blauwhelm en heeft een half jaar in Sierra Leone gediend. De gids heeft ook een jaar in het leger gezeten in de grenstroepen in het zuidwesten bij de Chinese grens. Daarvoor heeft hij 3 jaar gestudeerd in India en daar heeft hij zijn BBA gehaald. Hij wil het liefst zijn master MBA nog gaan halen in de VS. Eerst probeert hij werk te vinden, hij wil voor de overheid werken maar daar hebben ze hem niet aangenomen. Bij een commercieel bedrijf kan hij meer verdienen, maar hij wil heel graag voor zijn land werken, zo ver gaat zijn trots en vaderlandsliefde. Zijn vriendin is zwanger en gaat in juli bevallen. Ze studeert medicijnen en gaat in mei voor haar bachelor. Daarna zou ze nog 2 jaar moeten werken (onbetaald) en dan nog een jaar haar master halen, dan mag ze als arts werken. Dat verdient hier erg slecht, vergelijkbaar met leraren. Ze zijn wel voor ziektekosten verzekerd maar niet voor bevallingen dus zijn ze nu hard aan het sparen om dat te kunnen betalen. 
Na het eten krijgen we zowaar chocoladeijs als toetje, mmm! We blijven nog een tijdje kletsen met onze gids, over religies, boeddhisme, geschiedenis van landen en talen en de toekomst. Dan is het ineens donker, de bar sluit en wij gaan onze ger opzoeken. Een beheerder van het kamp komt onze kachel aansteken en als deze goed brandt, pakt hij een zwarte plastic zak met steenkool erin en gooit dit met zak en al in een keer in de kachel!! Een kwartier later is het gloeiend heet in de ger, en dat blijft het ook tot we in de nacht om een uur of 3 merken dat de kachel uit is. Frank probeert het weer aan te krijgen maar onze aansteker is leeg. Een uurtje ofzo later komt de beheerder weer en na wat gerommel met houtjes krijgt hij het vuur gelukkig weer aan want het was inmiddels al koud geworden. Buiten is het ineens flink gaan waaien, een straffe Noordenwind. Hij mikt er nog een plastic zak met kolen op en even later drijven we weer weg in onze zweethut. Onder de dekens is gek genoeg de beste bescherming tegen de hitte van de kachel. Wat een nacht weer!